Problem z regularnym oddawaniem stolca dotyka wielu z nas. Zapewne szukasz przyczyn i rozwiązania tego problemu. Przyczyn jest kilka, mogą być związane z rozwojem i postępem cywilizacji, chorobami oraz głownie współczesnym trybem życia i dietą.

Zastanawiasz się, co powoduje zaparcia? Co u Ciebie może być przyczyną tych dolegliwości?

Podział i przyczyny zaparć

Zacznijmy może od tego czym są zaparcia. Zaparcia to utrudnione oddawanie stolca oraz zmniejszona liczba wypóznienień <3/ tydzień.  Zaparcia mogą mieć różne przyczyny. Fachowo dzielimy je na pierwotne i wtórne – wywołane przez inne czynniki.  

Zaparcia o charakterze pierwotnym są związane z nieprawidłową motoryką i funkcją jelita – wydłużony czas pasażu jelit, czy związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśni dna miednicy. 

Natomiast,  zaparcia wtórne powodowane są między innymi przez:

• Zwężenie, szczeliny, uchyłkowatość jelita
• Raka jelita grubego
• Niedoczynność tarczycy (bardzo często)
• Niewyrównaną cukrzycę
• Ciążę
• Endometriozę 

Wtórne zaparcia mogą być też powodowane przez problemy neurologiczne, które często bezpośrednio wpływają na zaburzenia działania jelit. Zaparcia mogą być także skutkiem ubocznym działania niektórych leków jak np.: leki na ciśnienie, leki antydepresyjne, preparaty żelaza, leki przeciwbólowe. 

Bardzo często zaparcia są objawem przerostu bakteryjnego w jelitach, a w szczególności IMO.

Dieta w zaparciach

Nieodpowiednia dieta i tryb życia również mają negatywny wpływ i przyczyniają się do powstawania zaparć.

1. Picie zbyt małej ilości wody w ciągu dnia,
2. Zbyt niskie spożycie błonnika,
3. Dieta bogata w produkty wysoko przetworzone

To właśniete  przyczyny obserwuje się u pacjentów w gabinecie.

Zaparcia można leczyć na kilka sposobów, jednak w początkowym etapie najczęściej zalecana jest zmiana diety i zwiększenie aktywności fizycznej.

Jako dietetyczka, pracująca z pacjentami doskonale wiem, że zmiany w codziennym żywieniu oraz wprowadzenie odpowiedniej suplementacji może zdziałać naprawdę wiele.

Jak działać krok po kroku w zaparciach?

Pierwszym i najważniejszym punktem walki z zaparciami jest znalezienie ich przyczyny. Czy są to wyżej wymienione choroby i dolegliwości? A może popełniasz podstawowe błędy w diecie? 

Dieta na zaparcia, czyli jak poradzić sobie z dokuczliwymi problemami z wypróżnieniami?

Najważniejsze nawyki, które należy wprowadzić, to:

1. Produkty z wysoką zawartością błonnika, który w postaci niezmienionej trafia do jelita grubego, gdzie wiąże wodę i zwiększa masę kałową, a to ułatwia jej wydalenie. Są to np.: pieczywo i produkty pełnoziarniste, płatki owsiane, większe ilości warzyw i owoców ok. 400 g dziennie to takie miniumum.
2. Warto włączyć kawę, która pobudza perystaltykę układu pokarmowego.
3. Do codziennej diety warto też włączyć całe nasiona siemienia lnianego, który przechodzi przez układ pokarmowy w formie niestrawionej i pobudza jelita do działania.
4. Zwiększona ilość wypitej wody w ciągu dnia również jest niezbędna do prawidłowego formowania kału i potem usuwania go z organizmu ok. 2,5-3 l dziennie
5. Włączyć aktywność fizyczną, zwłaszcza gdy twoja praca jest siedząca. Wpływa ona na pobudzenie motoryki jelit, co przekłada się na mniejsze problemy z wypróżnianiem. Wystarczy 30 minut dziennie spaceru, żeby pobudzić jelita do działania.

Kleik z całych ziaren siemienia lnianego – naturalny ,,suplement’’

Jak zrobić kleik z siemienia lnianego?

Zalej 10 g nasion siemienia ciepła wodą 250 ml (ale nie gorącą!) Pij ten kleik (razem z nasionami) przez kilka dni, po kolacji – świetnie pomaga usunąć zalegający kał i pobudzić perystaltykę. Pamiętaj koniecznie, aby taki napar popić szklanką czystej wody!

Dodatkowa suplementacja wspomagająca zaparcia

Aloes oraz babka płesznik – obydwa poprawiają perystaltykę i wspomagają formowanie kału. Rewelacyjnym dodatkiem może okazać się także cytrynian magnezu czy probiotyki w szczególności (Saccharomyces boulardii i  Lactobacillus rhamnosus)

Same suplementy niewiele zdziałają, jeśli będziesz odwodniona i nie zadbasz o wypicie odpowiedniej ilości płynów w ciągu dnia, a także zapomnisz o podstawych zmianach w codziennym stylu życia.  

Problem zaparć nie ustępuje?

Jeśli po dłuższym czasie sumiennego stosowania zaleceń diety i zmiany stylu życia oraz zażywania dodatkowej suplementacji, zaparcia nie miną, to warto skonsultować się z gastrologiem – być może potrzebne będzie leczenie farmakologiczne i dodatkowe badania, które ustalą przyczynę dolegliwości. 

Podstawowe badania

– Morfologia krwii

– CRP

– parametry tarczycy (TSH, ft3, ft4),

– zbadaj glukozę i insulinę na czczo.

Dopytaj lekarza jakie jeszcze badania warto w tym wypadku zrobić. Skonsultuj także to, czy leki stosowane przez Ciebie przewlekle nie maja wpływu na pojawianie się zaparć.

Literatura:

1. J. Daniluk „ Przewlekłe zaparcia- niedoceniany problem kliniczny”, Gastroenterologia Kliniczna, tom 10, nr 1: 1-13, 2018
2. Naseer M, Poola S, Uraz S, Tahan V. Therapeutic Effects of Prebiotics on Constipation: A Schematic Review. Curr Clin Pharmacol. 2020;15(3):207-215. doi: 10.2174/1574884715666200212125035. PMID: 32048977.
3. Erdogan A, Rao SS, Thiruvaiyaru D, Lee YY, Coss Adame E, Valestin J, O’Banion M. Randomised clinical trial: mixed soluble/insoluble fibre vs. psyllium for chronic constipation. Aliment Pharmacol Ther. 2016 Jul;44(1):35-44. doi: 10.1111/apt.13647. Epub 2016 Apr 29. PMID: 27125883; PMCID: PMC4891216.
4. Aziz I, Whitehead WE, Palsson OS, Törnblom H, Simrén M. An approach to the diagnosis and management of Rome IV functional disorders of chronic constipation. Expert Rev Gastroenterol Hepatol. 2020 Jan;14(1):39-46. doi: 10.1080/17474124.2020.1708718. Epub 2020 Jan 2. PMID: 31893959.
5. Fathallah N, Bouchard D, de Parades V. Les règles hygiéno-diététiques dans la constipation chronique de l’adulte : du fantasme à la réalité… [Diet and lifestyle rules in chronic constipation in adults: From fantasy to reality…]. Presse Med. 2017 Jan;46(1):23-30. French. doi: 10.1016/j.lpm.2016.03.019. Epub 2017 Jan 5. PMID: 28065611.
6. Currò D, Ianiro G, Pecere S, Bibbò S, Cammarota G. Probiotics, fibre and herbal medicinal products for functional and inflammatory bowel disorders. Br J Pharmacol. 2017 Jun;174(11):1426-1449. doi: 10.1111/bph.13632. Epub 2016 Oct 25. PMID: 27696378; PMCID: PMC5429330.